Real-Time Strategy (RTS) hay còn gọi là chiến thuật thời gian thực là một trong những thể loại game chiến thuật phổ biến nhất. Điểm đặc trưng của thể loại này là người chơi phải quản lý tài nguyên, xây dựng căn cứ, phát triển quân đội và chiến đấu với đối thủ trong thời gian thực, không có lượt đi như trong Turn-Based Strategy (TBS). Đây là một thể loại yêu cầu tư duy nhanh, khả năng ra quyết định và kỹ năng quản lý tốt để giành chiến thắng.
Lịch sử hình thành và phát triển
– Giai đoạn sơ khai
Thể loại RTS bắt đầu xuất hiện từ những năm 1980, nhưng chỉ thực sự được định hình và phổ biến từ đầu thập niên 1990. Một số tựa game đầu tiên đặt nền móng cho RTS bao gồm:
- Herzog Zwei (1989) – Một trong những game đầu tiên có cơ chế chơi mang tính chất RTS.
- Dune II (1992) – Được coi là game RTS đầu tiên theo tiêu chuẩn hiện đại, đặt nền móng cho nhiều yếu tố sau này.
– Thời kỳ hoàng kim (1995-2005)
Giai đoạn này chứng kiến sự bùng nổ của dòng game RTS với sự ra đời của hàng loạt tựa game kinh điển:
- Warcraft: Orcs & Humans (1994) và Warcraft II (1995) – Đặt nền móng cho thể loại RTS fantasy.
- Command & Conquer (1995) – Đưa RTS lên một tầm cao mới với hệ thống gameplay mượt mà, chiến thuật phong phú.
- Age of Empires (1997) – Một trong những game RTS được yêu thích nhất, dựa trên bối cảnh lịch sử.
- StarCraft (1998) – Tựa game RTS có tầm ảnh hưởng lớn nhất, tạo ra hệ sinh thái eSports đầu tiên.
- Warcraft III (2002) – Mang đến yếu tố nhập vai và chiến thuật đội nhóm, góp phần khai sinh dòng game MOBA.
– Sự suy giảm và chuyển hướng (2005 – nay)
Dù có thời kỳ hoàng kim nhưng RTS dần suy giảm vì nhiều lý do:
- Xu hướng chuyển sang game hành động và game MOBA như League of Legends và Dota 2.
- Yêu cầu kỹ năng cao khiến RTS không phổ biến với đại chúng như các thể loại khác.
- Thị trường game thay đổi với sự trỗi dậy của mobile gaming.
Tuy nhiên, vẫn có những tựa game RTS tiếp tục duy trì sức hút, như:
- StarCraft II (2010) – Tựa game esports RTS hàng đầu thế giới.
- Total War series – Kết hợp RTS với chiến thuật theo lượt.
- Age of Empires IV (2021) – Đem RTS truyền thống trở lại với diện mạo mới.
Lối chơi và cơ chế chính của RTS
– Quản lý tài nguyên
Hầu hết các game RTS yêu cầu người chơi thu thập tài nguyên để phát triển căn cứ và quân đội. Các loại tài nguyên phổ biến bao gồm:
- Vàng, gỗ, thực phẩm (Age of Empires)
- Khoáng sản, khí gas (StarCraft)
- Tiền, điện (Command & Conquer)
– Xây dựng căn cứ
Người chơi cần xây dựng các công trình để sản xuất quân đội, nghiên cứu công nghệ và bảo vệ lãnh thổ của mình. Hệ thống công trình thường gồm:
- Nhà chính: Trung tâm điều hành.
- Nhà quân sự: Sản xuất lính, xe tăng, phi thuyền.
- Nhà nghiên cứu: Nâng cấp công nghệ, tăng sức mạnh quân đội.
– Chiến đấu và chiến thuật
Các trận chiến trong RTS diễn ra theo thời gian thực, yêu cầu người chơi phản ứng nhanh với các tình huống:
- Micro-management: Điều khiển từng đơn vị để tối ưu hiệu suất chiến đấu.
- Macro-management: Quản lý tài nguyên, xây dựng căn cứ và chiến lược dài hạn.
- Counter-play: Biết sử dụng đơn vị khắc chế đối thủ (ví dụ: bộ binh khắc xe tăng, cung thủ khắc bộ binh).
– Công nghệ và nâng cấp
Hầu hết game RTS đều có hệ thống công nghệ cho phép nâng cấp quân đội, vũ khí và kỹ năng:
- StarCraft: Nâng cấp giáp, tốc độ, sức tấn công.
- Warcraft III: Hệ thống hero với kỹ năng đặc biệt.
- Age of Empires: Phát triển qua các thời kỳ lịch sử.
Các dòng game RTS tiêu biểu
– Fantasy RTS
- Warcraft series: Được biết đến với cốt truyện hấp dẫn, các chủng tộc đa dạng (Human, Orc, Undead, Night Elf) và cơ chế gameplay linh hoạt.
- SpellForce series: Kết hợp RTS và RPG, người chơi có thể điều khiển nhân vật chính trong một thế giới mở.
– Sci-fi RTS
- StarCraft series: Một trong những game RTS có ảnh hưởng lớn nhất, với ba chủng tộc Terran, Zerg, Protoss có lối chơi khác biệt hoàn toàn.
- Homeworld series: RTS chiến tranh không gian 3D, cho phép người chơi điều khiển tàu chiến theo mọi hướng trong vũ trụ.
– Lịch sử và quân sự
- Age of Empires series: Tái hiện lịch sử từ thời đồ đá đến thời kỳ trung cổ, với các nền văn minh độc đáo.
- Total War series: Kết hợp RTS với chiến thuật theo lượt, mang đến những trận chiến quy mô lớn trong lịch sử.
- Stronghold series: Tập trung vào xây dựng lâu đài và chiến tranh thời trung cổ.
– Hiện đại và tương lai
- Command & Conquer series: Một trong những dòng RTS nổi tiếng nhất với bối cảnh chiến tranh viễn tưởng và lối chơi nhanh.
- Company of Heroes series: Mô phỏng chiến tranh thế giới thứ hai với chiến thuật dựa trên địa hình và hệ thống vật lý thực tế.
- Wargame series: RTS mô phỏng chiến tranh hiện đại với các đơn vị quân đội thực tế.
RTS là một thể loại game mang tính thử thách cao, yêu cầu kỹ năng quản lý và chiến thuật xuất sắc. Dù trải qua nhiều biến động, RTS vẫn giữ được sức hút riêng và đóng vai trò quan trọng trong lịch sử ngành game. Với sự phát triển của công nghệ và nhu cầu thị trường, thể loại này có thể tiếp tục tiến hóa để phù hợp với xu hướng mới.
